نساجی – مقالهای برای آشنایی عمومی
واژه نساجی (Textile) اصطلاحی بسیار گسترده است. در ابتدا این واژه فقط به پارچههای بافتهشده اطلاق میشد، اما امروزه الیاف، نخها و پارچهها ـ چه طبیعی/آلی و چه مصنوعی ـ را نیز دربر میگیرد.
واژه Textile از واژه لاتین Textilis و واژه فرانسوی Texer به معنای «بافتن» گرفته شده است. در گذشته تنها شامل پارچههای بافتهشده بود، اما اکنون فرآیندهایی مانند بافندگی حلقوی (Knitting)، اتصال یا باندینگ (Bonding)، نمدمالی (Felting)، منسوجات بیبافت (Non-woven) و توفتینگ (Tufting) را نیز شامل میشود.
مراحل فرآوری نساجی
مواد اولیه → الیاف → نخ (ریسندگی) → پارچه (بافندگی/بافتنی) → پارچه خام (Grey Fabric) → پارچه تکمیلشده
(فرآیندهای تر/رنگرزی/چاپ) → پوشاک یا منسوجات خانگی (دوخت)
در گذشته، منسوجات عمدتاً به دو نوع طبیعی و مصنوعی تقسیم میشدند. پنبه، جوت، پشم، موهر، ابریشم، خادی (Khadi) و موارد مشابه جزو منسوجات طبیعی بودند و پلیاستر، الیاف مصنوعی، نایلون و غیره در دسته منسوجات مصنوعی قرار میگرفتند.
اما در سالهای اخیر شاهد رشد چشمگیر منسوجات فنی (Technical Textiles) هستیم که شامل منسوجات بیبافت، ژئوتکستایلها، منسوجات کشاورزی، منسوجات خودرویی، منسوجات بستهبندی و موارد دیگر میشوند. امروزه استفاده از منسوجات بیبافت و فنی بهطور قابلتوجهی افزایش یافته است و در آینده مقالهای جداگانه به این موضوع اختصاص داده خواهد شد.
نوآوری در صنعت نساجی
صنعت نساجی در سراسر جهان شاهد تحولات و نوآوریهای گستردهای بوده است و روندهای جدیدی در تمام مراحل تولید نساجی مشاهده میشود.
نوآوریها در بخش کشاورزی و مواد اولیه، در تولید الیاف، در نخها، در پارچهها، در فرآیندهای تکمیل، در ماشینآلات، در رنگها و مواد شیمیایی، در پوشاکدوزی و در تمامی مراحل دیگر صنعت دیده میشوند.
در گذشته، پارچهها عمدتاً با دستباف (Handloom) تولید میشدند، اما با پیشرفت ماشینآلات، امروزه ماشینهای بافندگی مکانیزه (Power Loom)، ایرجت و واترجت قادرند حجم عظیمی از پارچهها را در انواع مختلف تولید کنند.
ساختار پایه پارچه
نخهایی که بهصورت افقی قرار میگیرند پود (Weft) نام دارند و نخهایی که بهصورت عمودی قرار میگیرند تار (Warp) گفته میشوند.
الگوهای نساجی در جهان
هر کشور و هر فرهنگ، الگوها و ویژگیهای نساجی خاص خود را دارد. منسوجات سنتی و باستانی از کشوری به کشور دیگر متفاوت بودند، اما امروزه با وجود ماشینآلات پیشرفته، فناوریهای نوین، تجارت الکترونیک و منسوجات مدرن، تقریباً همه کشورها قادر به تولید انواع مختلف منسوجات هستند.
با این حال، هنوز هم برخی قطبها و خوشههای تخصصی وجود دارند؛ بهعنوان مثال، هند و سایر کشورهای آسیایی به منسوجات طبیعی شهرت دارند، کشورهای جنوب شرق آسیا به منسوجات مصنوعی یا پلیاستری معروف هستند، اتحادیه اروپا در منسوجات فنی و ماشینآلات نساجی پیشتاز است، آفریقا به تولید پنبه و محصولات مصنوعی شناخته میشود و خاورمیانه نیز به منسوجات خاص خود شهرت دارد.
بازار و قیمتگذاری منسوجات
نساجی یک کالای جهانی است و قیمتهای آن روزانه در کشورهای مختلف دچار نوسان میشود. حتی در یک کشور واحد نیز ممکن است قیمتها متفاوت باشند؛ برای مثال، قیمت نخ پنبه در جنوب هند و شمال هند در یک روز یکسان، تفاوت دارد.
به همین ترتیب، قیمت نخ پنبه در برزیل و بنگلادش نیز در یک روز مشابه یکسان نیست. ابزارهای متعددی برای پیگیری دیجیتالی قیمتها و بهروزرسانیها وجود دارد، هرچند بسیاری همچنان از روشهای دستی استفاده میکنند.
اهمیت و مزایای صنعت نساجی
مزایای صنعت نساجی بسیار گسترده است. میلیونها نفر در سراسر جهان بهطور مستقیم یا غیرمستقیم در این صنعت مشغول به کار هستند.
ارزش بازار صنعت نساجی در سال ۲۰۲۲ حدود ۱۰۰۰ میلیارد دلار آمریکا برآورد شده و پیشبینی میشود تا سال ۲۰۳۰ به حدود ۱۵۰۰ میلیارد دلار برسد.
منسوجات هفتمین کالای تجاری بزرگ جهان بهشمار میآیند. کشورهایی مانند بنگلادش، کامبوج، اندونزی، چین، هند، فیلیپین، سریلانکا، پاکستان، مصر، ترکیه، برزیل، آلمان، فرانسه، ایتالیا، تایوان و ویتنام از بزرگترین تولیدکنندگان منسوجات هستند و فرصتهای شغلی فراوانی برای نیروی کار ماهر و غیرماهر ایجاد کردهاند. چین احتمالاً بزرگترین صادرکننده منسوجات در جهان است.
صنایع وابسته
صنایع جانبی نیز از گسترش صنعت نساجی، پوشاک و مد در سطح جهانی بهرهمند شدهاند. صنایعی مانند نمایشگاهها و رویدادهای تجاری، بستهبندی، حملونقل و لجستیک، انبارداری، فناوری اطلاعات و نرمافزار، مشاوره و مدیریت، امور مالی، مدلینگ، لوازم آرایشی و جواهرات همزمان با رشد صنعت نساجی و پوشاک، رونق قابلتوجهی یافتهاند.
منبع:
www.textilesresources.com
همکاری با آرمان شیمی افروز
شرکت آرمان شیمی افروز با سابقهای درخشان در تأمین و تولید مواد شیمیایی تخصصی نساجی، آماده ارائه خدمات مشاورهای، تأمین فرمولاسیون، و ارسال نمونه به تولیدکنندگان و پژوهشگران این صنعت است.
📞 برای دریافت اطلاعات بیشتر و سفارش نمونه، با ما تماس بگیرید.
🔗 مشاهده محصولات | تماس با ما