فناوری سیلیکون مورداستفاده در منسوجات
فناوری سیلیکون به دلیل نقش مهمی که در فرایند تولید پارچه دارد انقلابی
را در صنعت نساجی به ارمغان آورده است. کشف عصر جدید فناوری سیلیکون، تولیدکنندگان
نساجی را قادر می‌سازد تا پارچه‌های کاربردی، با کارایی بالا و هوشمند تولید کنند.
این پارچه‌ها قادر هستند تا خواسته‌های مصرف‌کنندگان را برآورده کنند.
سیلیکون‌ها ویژگی‌های مفیدی مانند مقاومت در برابر حرارت، مقاومت در
برابر نور خورشید، رطوبت، مواد شیمیایی و طول عمر دارند. سیلیکون‌ها به طور معمول
بیشتر در درزگیرها، چسب‌ها، روان‌کننده‌ها، کاربردهای پزشکی، ظروف پخت‌وپز و عایق‌ها
استفاده می‌شوند. علاوه بر این مصارف، در صنعت نساجی نیز جایگاهی ویژه پیدا کرده‌اند.
سیلیکون‌ها به طرق
مختلفی وارد زندگی ما شده‌اند که می‌توان آن‌ها را در اشکال مختلف یافت. از آن‌ها در
صنعت مد و منسوجات صنعتی استفاده می‌شود. مانند الاستومرها و لاستیک برای چسب‌ها،
مواد باندینگ، پوشش‌های نساجی، پوشش توری و درزگیرها. از حالت مایع و امولسیونی سیلیکون‌ها
برای تکمیل پارچه، روان‌کنندگی الیاف و مواد کمکی فرایندها استفاده می‌شود.
با کمک فن آوری سیلیکون، تولیدکنندگان نساجی در جهان می‌توانند پارچه‌ها
و لباس‌های سفارشی تولید کنند که کاملاً نیازهای کاربردی سبک زندگی مدرن را تکمیل می‌کند.
هر نوع پوشاکی که مصرف‌کننده بخواهد اعم از راحتی، مجلسی، فناوری سیلیکون به تولیدکنندگان
منسوجات کمک می‌کند تا این پارچه‌های کاربردی را با کارایی بالایی ارائه دهند.
مصرف‌کنندگان از منسوجات بر پایه سیلیکون به دلیل راحتی و عملکرد طولانی‌مدتی
که دارند، استقبال می‌کنند. علاوه بر این، فناوری سیلیکون قادر به رویارویی با
چالش‌های سخت صنعتی است. امروزه، اگر کسی به سراغ خرید جین برود، مطمئناً که جینی
را که احساس راحتی و تناسب کامل را منتقل می‌کند، انتخاب او خواهد بود، مانند تأثیری
که سیلیکون‌ها بر پارچه به‌جای می‌گذارند.
شرکت‌های معروف و معتبر طیف وسیعی از محصولات سیلیکونی را برای
کاربردهای مختلف نساجی در اختیار تولیدکنندگان پارچه قرار می‌دهند. پس از آن، تولیدکنندگان
منسوجات، می‌توانند با استفاده از آن‌ها متناسب با نیاز مصرف‌کننده، پارچه‌هایی با
ویژگی‌های متفاوت را ایجاد کنند، مانند پارچه‌های ضد آب، پارچه‌های مقاوم در برابر
چین‌وچروک و یا پارچه با خاصیت ارتجاعی و انعطاف‌پذیری بالا. پوشش سیلیکونی به‌کاررفته
در پوشاک باعث بهبود تنفس و راحتی بیشتر آن‌ها می‌شود. این در حالی است که استفاده
از سیلیکون در کاربردهای صنعتی مانند خودرو، ساخت‌وساز و کالاهای ورزشی، باعث
ایجاد استحکام، مقاومت در برابر دمای بالا، رطوبت، اشعه ماورای بنفش و آتش می‌شود.
محصولات سیلیکونی مقرون‌به‌صرفه در دسترس هستند که می‌توان از آن‌ها
برای نرم‌تر کردن پارچه‌ها استفاده کرد. علاوه بر این، فناوری سیلیکون نقش مهمی در
کاهش اثرات فرایندهای شدید نساجی بر محیط‌زیست نیز دارد. به‌عنوان‌مثال، جین‌ها با
فرایندهای سخت و دشواری که نیاز به مقدار زیادی آب، انرژی، زمان و کارگر دارد، نرم
و قابل پوشیدن می‌شوند.
با معرفی تکنولوژی نرم‌کننده‌های سیلیکونی گرانولی، جین‌ها با مصرف
کمتر منابع و کاهش 50 درصدی مصرف آب، برای پوشیدن نرم و راحت می‌شوند.
بر اساس گزارشی در ژوئن 2012، از ذرات نانو سیلیکون برای تولید یک
نوع برتر از لباس‌های ضد پشه استفاده می‌شود. یک شرکت پرتغالی روش تکمیلی‌ای را
توسعه داده است که در مقایسه با روش‌های سنتی بسیار پیشرفته است. در این فرایند
منسوجات با ذرات نانو دی‌اکسید سیلیکون تزریق می‌شوند. این ذرات نانو حاوی یک ماده
فعال غیرسمی است که پشه‌ها را دورنگه می‌دارد. در حین انجام آزمایش‌ها، این ماده
81 درصد از پشه‌ها را دفع کرد، درحالی‌که روش سنتی قادر بود 40 تنها درصد از پشه‌ها را دورنگه دارد.
دی‌اکسید سیلیکون در اصل ماسه است و برای محیط‌زیست ضرری ندارد. ازآنجایی‌که
مادۀ موجود در ذرات نانو به داخل منسوجات تزریق می‌شود و بر روی سطح بیرونی پخش نمی‌شود،
برخلاف فرایند سنتی، ذرات تا 90 بار شستشو در مواد باقی می‌مانند.
مفهوم پارچۀ خورشیدی برای جهان جدید نیست. تاکنون دانشمندان و
مهندسان توانسته‌اند سلول‌های خورشیدی را در پارچه‌ها القا کنند یا فناوری خورشیدی
را روی پارچه ببافند. اما یک تحقیق جدید فیبرهایی را توسعه داده است که به‌عنوان
سلول‌های خورشیدی کار می‌کنند. جالب است بدانید این فیبرها بر پایۀ سیلیکون هستند
که به آن‌ها فتوولتیک گفته می‌شود. از این مواد می‌توان برای تولید پارچه، لباس،
چادر، کوله‌پشتی و غیره استفاده کرد.
جدا از ساخت پارچه انرژی خورشیدی، این ماده را می‌توان به الیاف سلول
خورشیدی سیلیکونی انعطاف‌پذیر و بلند تبدیل کرد. این الیاف سلول خورشیدی بلند را می‌توان
در بسیاری از کاربردها مانند بافتن آن‌ها در پارچه، تولید برق، شارژ باتری، تشخیص
مواد شیمیایی و همچنین به‌عنوان ابزار زیست‌پزشکی استفاده کرد. فیبرهای مبتنی بر سیلیکون
می‌توانند گوشی‌های هوشمند و سایر ابزارها را شارژ کنند. این قابلیت می‌تواند منبع
انرژی مفیدی برای سربازانی باشد که باتری‌های سنگین را برای شارژ دستگاه‌های خود
حمل می‌کنند همچنین می‌توان این مواد را جایگزین مواد کولار مورداستفاده در سفینه‌های
فضایی کرد.
کاربرد دیگری که می‌توان به آن اشاره کرد پوشاک ورزشی هوشمند با
سنسورهای سیلیکونی است که توسط یک برند معروف ورزشی معرفی شده است. سنسور روی مدار
سیلیکونی قرار گرفته و سپس به لباس دوخته می‌شود. این سنسور سیگنال‌های دقیقی را
از بدن کاربر می‌دهد که می‌توان از آن برای نظارت بر ضربان قلب، فشارخون، فشار روی
مفاصل و غیره ورزشکار استفاده کرد.
محصول دیگری که بر پایۀ سیلیکون توسعه‌یافته است به‌منظور دورنگه
داشتن مایعات از فولاد است. زیرا فلز در تماس با مایعات زنگ می‌زند. اولین محصول توسعه‌یافته
یک اسپری مبتنی بر سیلیکون بود که فولاد را خشک نگه می‌داشت. علاوه بر این، می‌شد از
آن بر روی سطوح و مواد دیگر نیز استفاده کرد. بعداً محصول جدیدی اختراع شد که می‌توان
آن را بر روی هر سطحی برای خشک نگه‌داشتن بدون ایجاد لکه استفاده کرد. این اسپری نه‌تنها
سطح را خشک نگه می‌دارد بلکه سطح را از باکتری‌ها و یخ نیز محفوظ می‌دارد. شرکت
سازندۀ این محصول ادعا می‌کند که در صورت استفاده از این اسپری می‌تواند گوشی موبایل
خود را ضد آب کند. زمانی که این محصول به‌راحتی در بازار موجود شود دیگر کفش‌ها کثیف
نمی‌شوند و امیدواریم لباس‌ها نیاز به شستشو نداشته باشند و تنها با استفاده از این
اسپری تمیز و خشک شوند.
فناوری سیلیکون هم در مد و هم در کاربردهای نساجی صنعتی محبوبیت پیدا
کرده است. در مد، منسوجات مبتنی بر سیلیکون مزایای بسیاری دارند. استفاده از مواد
سیلیکونی می‌تواند جمع‌شدگی را کاهش دهد، خراش و چروک را از بین ببرد و به پارچه
نرمی بدهد، همچنین آب‌گریزی بیشتری به آن‌ها اضافه کند. پوشش سیلیکونی روی پارچه
باعث حفظ لطافت پارچه شده و در سرما یا در معرض دمای بالا سفت نمی‌شود.
فرایندپذیری سیلیکون‌ها آسان است و ازاین‌رو مقرون‌به‌صرفه هستند. سیلیکون‌ها
را می‌توان به‌صورت رزین‌های با جریان آزاد، پلاستیک‌های سفت‌وسخت، ژل‌ها، لاستیک‌ها،
پودرها و مایعات یا خمیر مشاهده کرد. از این اشکال سیلیکون، محصولات بی‌شماری مبتنی
بر سیلیکون در سراسر جهان برای مقاصد مختلف نساجی و صنعتی طراحی و تولید می‌شوند.
ترجمه: دپارتمان نساجی آرمان شیمی افروز
مرجع: fibre2fashion.com