فرایند تکمیل نساجی(قسمت اول)

فرایند تکمیل شامل عملیات مکانیکی و شیمیایی است که بسته به نوع و کاربرد نهایی پارچه مورد استفاده قرار می­‌گیرند. فرآیندهای مکانیکی شامل خشک کردن ، کالندر کردن[1] ، براق کردن پارچه با استفاده از غلتک­‌های فشاری[2]ایجاد نقوش برجسته روی پارچه[3] ، خارزنی[4]، خاب دار کردن پارچه[5] و غیره، فرآیندهای شیمیایی شامل استفاده از مواد خاص روی پارچه ، آغشته‌سازی با مواد آهاری ، نشاسته ، دکسترین(صمغ نشاسته) و سایر مواد پلیمری است


[1]calendaring:اطو زدن پارچه با استفاده از غلتک­های داغ در کارخانه

[2]schreinering

[3]embossing

[4]sueding

[5]raising


بخار دادن

بخار دادن پارچه به منظور تثبیت ابعادی و از بین رفتن چین و چروک­‌های پارچه استفاده می‌­شود. بخار و فشار ناچیز سطح دیگ بخار، باعث رهایی الیاف از تنش و در نتیجه صاف شدن آن­‌ها می‌شود. استفاده از دیگ بخار برای پارچه نسبت به اتو، ملایمت و سرعت بیشتری دارد همچنین احتمال سوزش در این روش وجود ندارد.

بخارزنی برای پارچه‌­های پرزدار مانند مخمل مناسب­‌تر است زیرا اتوزنی سنتی باعث از بین رفتن پرزها می‌­شود به جز زمانی‌که از صفحه سوزن استفاده شود، این در حالی است که روش بخارزنی هیچ فشاری به پارچه وارد نمی‌­کند و ظاهر لوکس و زیردست هر پارچه حفظ می‌­شود. حتی پارچه‌­های بسیارحساس مانند ساتن و ابریشم.

سنفورایزینگ[1]

این فرایند عملیات تثبیت ابعادی پارچه به کمک بخار و حرکات مکانیکی توسط دستگاهی­ست که درام­‌های آن با بخار داغ پر شده است. این فرایند به منظور کنترل جمع‌شدگی و آبرفت پارچه انجام می­‌شود.

استنتر[2]

این عملیات، فرایندی برای ثبات ابعادی و رنگ کردن مکانیکی پارچه است. گیره­‌هایی در لبه­‌های استنتر وجود دارد که پارچه را نگه می­‌دارد. زنجیر به عرض دلخواه متناسب با عرض پارچه می­‌تواند باز شود. پارچه از واحدهای رنگرزی منتقل شده و سپس روی سیلندر پیچانده می­‌شود.

کالندرینگ[3]

کالندر کردن پارچه(اتو زدن پارچه توسط غلتک‌­های داغ) توسط ماشین­‌های مخصوصی انجام می‌­شود. مهم­‌ترین بخش کالندر، غلتک­‌هایی با سطح صاف برای کالندر کردن معمولی، سطح حکاکی شده برای کالندر برجسته، سطح حکاکی شده با خطوط ظریف‌­تر برای براق کردن پارچه یا ایجاد طرح کرپ است. کالندرها معمولا 3یا 5 غلتک هستند که سطح یکی از این غلتک­‌ها فولاد ساده و بقیه با پلاستیک پوشانده شده است. اگر هر دو غلتک سفت و سخت باشند، پارچه در خط تماس دو غلتک آسیب می‌­بیند.

امباسینگ[4]

از امباسینگ(برجسته‌سازی) برای ایجاد جلوه­‌های ویژه مانند دانه بندی چرم ، بافت شبیه‌سازی شده ، گچ، طرحی شبیه به ضربه زدن با قلم مو، طرح ریسمان و کاشی استفاده می­‌شود. کاربرد دیگر کالندرهای حرارتی، کارخانه‌­های تولید لمینیت(ورقه) است. در تولید لمینیت‌­ها الیاف ترموپلاستیک، لایه­‌های نخ یا فیلم بین دو لایۀ تارعنکبوتی غیر پلاستیکی قرار گرفته و در اثر گرما و فشار به هم متصل می­‌شوند. از این ورقه­‌ها به عنوان رومیزی، روکش صندلی و بالشتک استفاده می­‌شود. از کالندرها برای انتقال چاپ به همۀ لایه ها در منسوجات چند لایۀ تار عنکبوتی پیوند خورده استفاده می­‌شود.

کاربینگ[5]

کاربینگ یک روش تکمیلی اولیه برای پارچه­‌های بافته شده بدون رنگ و رنگ شده با اهداف متفاوتی است. فرآیند کاربینگ در مورد منسوجات بافته شدۀ بدون رنگ، به منظور تثبیت پارچه انجام می­‌شود تا در مراحل بعد رنگرزی از چین خوردگی و .نمدی شدن زیاد جلوگیری شود. منسوجات بافته شده پس از رنگرزی با تکمیل کاربینگ صاف و یکدست می­‌شوند. در این فرآیند از روکش­‌های سیلیکونی استفاده می­‌شود.

سوراخ کردن و برش دادن[6]

منسوجات بی‌بافت تولید شده بسیار سفت و سخت هستند به  همین دلیل برای استفاده به عنوان لباس مناسب نیستند. دلیل این امر این است که الیاف تکی در این منسوجات نسبت به پارچه‌های حلقوی و تاری پودی، آزادی حرکتی کم‌تری دارند سوراخکاری و برش دو روشی است که برای بهبود ریزش یا لختی منسوجات بی­‌بافت استفاده می­‌شود.

سوراخ کردن

روشArtos روشی برای سوراخکاری است که در آن لایه­‌هایی که با استفاده از مواد شیمیایی پیوند خورده­‌اند ، با سوزن­‌های گرم سوراخ ایجاد می­‌شود. این فرایند نه تنها باعث ایجاد حفره داخل منسوج می­‌شود بلکه می­‌تواند مانند پیوندهای اتصال عرضی و عوامل پیوند دهنده، باعث تقویت پارچه نیز شود.

برش دادن

فرایند برش دادن که در اصل برای بهبود نرمی و لختی لایه­‌های نازک فیلمی توسعه پیدا کرده بود، توسط شرکت Breveteam به منظور تولید آستر لائی بخصوص آسترهای لائی چسبان استفاده می­‌شد. طول و فاصلۀ بهینۀ بین برش­‌ها برای نرمی و لختی بیشتر، بدون کاهش مقاومت جدی، می‌­تواند محاسبه شود. این فرایند باعث بیشترین انعطاف‌پذیری در راستای عمود بر جهت شکاف می­‌شود.

تکمیل برش دادن توسط غلتکی با تیغه‌­های کوچک انجام می‌­شود. به عنوان مثال اگر فواصل بین تیغه­‌ها 1.7 میلیمتر تنظیم شود شکاف­‌هایی با حداکثر طول 5.6 میلیمتر ایجاد می‌­شود. می­‌توان تیغه‌­های چرخشی با پخش­‌کننده را روی غلتک سوار کرد و شکاف­‌های منقطع در لبه‌­های پارچه ایجاد کرد. فیلم‌­های پلی‌اتیلن یا پلی‌­آمید می­‌توانند توسط فرآیندهای برش، امباسینگ یا کشش با روش‌هایXironet و Smith-Nephew شکل‌گرفته و لایه‌های پیوندی با قابلیت نفوذپذیری خوبی را ایجاد کنند.


مرجع: www.textileschool.com

ترجمه: دپارتمان نساجی آرمان شیمی افروز



[1] Sanforizing

[2] Tentering

[3] Calendaring

[4] Embossing

[5] Crabbing

[6] Perforating and Slitting