فرایند تکمیل نساجی(قسمت اول)
فرایند
تکمیل شامل عملیات مکانیکی و شیمیایی است که بسته به نوع و کاربرد نهایی پارچه مورد
استفاده قرار میگیرند. فرآیندهای مکانیکی شامل خشک کردن ، کالندر کردن[1]
، براق کردن پارچه با استفاده از غلتکهای فشاری[2]ایجاد نقوش برجسته روی پارچه[3] ، خارزنی[4]،
خاب دار کردن پارچه[5] و غیره، فرآیندهای شیمیایی
شامل استفاده از مواد خاص روی پارچه ، آغشتهسازی با مواد آهاری ، نشاسته ، دکسترین(صمغ
نشاسته) و سایر مواد پلیمری است
/1.jpg)
[1]calendaring:اطو زدن پارچه با
استفاده از غلتکهای داغ در کارخانه
[2]schreinering
[3]embossing
[4]sueding
[5]raising
بخار
دادن
بخار
دادن پارچه به منظور تثبیت ابعادی و از بین رفتن چین و چروکهای پارچه استفاده میشود.
بخار و فشار ناچیز سطح دیگ بخار، باعث رهایی الیاف از تنش و در نتیجه صاف شدن آنها
میشود. استفاده از دیگ بخار برای پارچه نسبت به اتو، ملایمت و سرعت بیشتری دارد
همچنین احتمال سوزش در این روش وجود ندارد.
بخارزنی
برای پارچههای پرزدار مانند مخمل مناسبتر است زیرا اتوزنی سنتی باعث از بین رفتن
پرزها میشود به جز زمانیکه از صفحه سوزن استفاده شود، این در حالی است که روش
بخارزنی هیچ فشاری به پارچه وارد نمیکند و ظاهر لوکس و زیردست هر پارچه حفظ میشود.
حتی پارچههای بسیارحساس مانند ساتن و ابریشم.
سنفورایزینگ[1]
این
فرایند عملیات تثبیت ابعادی پارچه به کمک بخار و حرکات مکانیکی توسط دستگاهیست که
درامهای آن با بخار داغ پر شده است. این فرایند به منظور کنترل جمعشدگی و آبرفت پارچه
انجام میشود.
استنتر[2]
این
عملیات، فرایندی برای ثبات ابعادی و رنگ کردن مکانیکی پارچه است. گیرههایی در لبههای استنتر وجود دارد که پارچه را نگه میدارد. زنجیر به عرض دلخواه متناسب
با عرض پارچه میتواند باز شود. پارچه از واحدهای رنگرزی منتقل شده و سپس روی
سیلندر پیچانده میشود.
کالندرینگ[3]
کالندر
کردن پارچه(اتو زدن پارچه توسط غلتکهای داغ) توسط ماشینهای مخصوصی انجام میشود.
مهمترین بخش کالندر، غلتکهایی با سطح صاف برای کالندر کردن معمولی، سطح حکاکی
شده برای کالندر برجسته، سطح حکاکی شده با خطوط ظریفتر برای براق کردن پارچه یا
ایجاد طرح کرپ است. کالندرها معمولا 3یا 5 غلتک هستند که سطح یکی از این غلتکها
فولاد ساده و بقیه با پلاستیک پوشانده شده است. اگر هر دو غلتک سفت و سخت باشند، پارچه
در خط تماس دو غلتک آسیب میبیند.
امباسینگ[4]
از
امباسینگ(برجستهسازی) برای ایجاد جلوههای ویژه مانند دانه بندی چرم ، بافت شبیهسازی شده ، گچ، طرحی شبیه به ضربه زدن با قلم مو، طرح ریسمان و کاشی استفاده میشود.
کاربرد دیگر کالندرهای حرارتی، کارخانههای تولید لمینیت(ورقه) است. در تولید
لمینیتها الیاف ترموپلاستیک، لایههای نخ یا فیلم بین دو لایۀ تارعنکبوتی غیر
پلاستیکی قرار گرفته و در اثر گرما و فشار به هم متصل میشوند. از این ورقهها به
عنوان رومیزی، روکش صندلی و بالشتک استفاده میشود. از کالندرها برای انتقال چاپ
به همۀ لایه ها در منسوجات چند لایۀ تار عنکبوتی پیوند خورده استفاده میشود.
کاربینگ[5]
کاربینگ
یک روش تکمیلی اولیه برای پارچههای بافته شده بدون رنگ و رنگ شده با اهداف متفاوتی
است. فرآیند کاربینگ در مورد منسوجات بافته شدۀ بدون رنگ، به منظور تثبیت پارچه
انجام میشود تا در مراحل بعد رنگرزی از چین خوردگی و .نمدی شدن زیاد جلوگیری شود. منسوجات
بافته شده پس از رنگرزی با تکمیل کاربینگ صاف و یکدست میشوند. در این فرآیند از روکشهای
سیلیکونی استفاده میشود.
سوراخ
کردن و برش دادن[6]
منسوجات
بیبافت تولید شده بسیار سفت و سخت هستند به
همین دلیل برای استفاده به عنوان لباس مناسب نیستند. دلیل این امر این است
که الیاف تکی در این منسوجات نسبت به پارچههای حلقوی و تاری پودی، آزادی حرکتی
کمتری دارند سوراخکاری و برش دو روشی است که برای بهبود ریزش یا لختی منسوجات بیبافت
استفاده میشود.
سوراخ
کردن
روشArtos روشی برای سوراخکاری است که در آن
لایههایی که با استفاده از مواد شیمیایی پیوند خوردهاند ، با سوزنهای گرم سوراخ
ایجاد میشود. این فرایند نه تنها باعث ایجاد حفره داخل منسوج میشود بلکه میتواند
مانند پیوندهای اتصال عرضی و عوامل پیوند دهنده، باعث تقویت پارچه نیز شود.
برش دادن
فرایند
برش دادن که در اصل برای بهبود نرمی و لختی لایههای نازک فیلمی توسعه پیدا کرده
بود، توسط شرکت Breveteam به منظور تولید
آستر لائی بخصوص آسترهای لائی چسبان استفاده میشد. طول و فاصلۀ بهینۀ بین برشها
برای نرمی و لختی بیشتر، بدون کاهش مقاومت جدی، میتواند محاسبه شود. این فرایند
باعث بیشترین انعطافپذیری در راستای عمود بر جهت شکاف میشود.
تکمیل برش دادن توسط غلتکی با تیغههای کوچک انجام میشود. به عنوان مثال اگر فواصل بین تیغهها 1.7 میلیمتر تنظیم شود شکافهایی با حداکثر طول 5.6 میلیمتر ایجاد میشود. میتوان تیغههای چرخشی با پخشکننده را روی غلتک سوار کرد و شکافهای منقطع در لبههای پارچه ایجاد کرد. فیلمهای پلیاتیلن یا پلیآمید میتوانند توسط فرآیندهای برش، امباسینگ یا کشش با روشهایXironet و Smith-Nephew شکلگرفته و لایههای پیوندی با قابلیت نفوذپذیری خوبی را ایجاد کنند.
مرجع: www.textileschool.com
ترجمه: دپارتمان نساجی آرمان شیمی افروز